In Antwerpen verscheen in 1526 voor het eerst in de Nederlanden een complete bijbelvertaling, gedrukt door Jacob van Liesvelt. Een bijzonder aspect van deze bijbel is dat het de eerste reformatorische bijbelvertaling in de Nederlanden was, die voor zover mogelijk was gebaseerd op Luthers bijbelvertaling. Van diens hand verscheen het Nieuwe Testament in september 1522; een tweede druk volgde in december van dat jaar. Vanaf 1523 werd door Luther het Oude Testament vertaald, maar dat was nog niet voltooid in 1526.
In de Liesveltbijbel berust de tekst van het Nieuwe Testament geheel op Luthers uitgave uit december 1522, voor het Oude Testament werd in de eerste druk gebruikgemaakt van de gedeelten van Luthers Oude Testament die al klaar waren én van de Vulgata en van andere vertalingen. Van deze bijbel verschenen zes drukken; in de editie van 1532 werden in het Oude Testament nieuwe vertalingen van Luther toegevoegd. Daarna bracht Liesvelt nauwelijks wijzigingen aan in zijn edities. De laatste en zesde druk verscheen in 1542.
Wegens het plaatsen van steeds meer reformatorische aantekeningen werd Liesvelt in 1545 gearresteerd en ter dood veroordeeld.
Literatuur
- Anne Jaap van den Berg en Boukje Thijs, Uitgelezen. Bijbels en prentbijbels uit de vroegmoderne tijd, Heerenveen 2010 (pp. 18-25).
- Anne Jaap van den Berg, ‘De bijbel van Jacob van Liesvelt’ in: Met Andere Woorden 25/2 (juni 2006), 15-20.